Samenstellen van een perfect kaasplankje

Bij de borrel of als afsluiter van een gezellige maaltijd is een goed samengesteld kaasplankje wat mij betreft pure luxe. Bijpassend drankje erbij en het genieten kan beginnen. Hoewel ik er echt van hou heb ik zelf nog nooit een serieus kaasplankje samengesteld. Tuurlijk, even snel wat kaasjes op een plank, smeersels, toastjes, wat stokbrood en een drankje erbij gebeurt regelmatig maar de basisregels voor een perfect kaasplankje had ik niet paraat. Dat kon beter dus ben ik onlangs in de wereld van de kazen gedoken en vandaag deel ik mijn opgedane kennis met je.

De basis van een perfect kaasplankje is eigenlijk heel simpel: combineer 3 tot 5 soorten kazen, vul aan met extra smaakmakers en schenk er een passend drankje bij. Onderstaand loop ik de verschillende elementen één voor één langs.

Verschillende soorten kazen

Een gebalanceerde kaasplank biedt verschillende smaken en structuren. Als houvast bij de selectie van de kazen is het goed te weten dat er 5 hoofdgroepen zijn.

• Geiten- en schapenkazen
• harde en halfharde kazen
• witschimmelkazen
• blauwschimmelkazen
• gewassen of roodschimmelkazen.

Omdat elke groep specifieke kenmerken en smaken heeft is het gebruikelijk kazen uit verschillende groepen te selecteren. Kies smaken die variëren van zacht en mild tot pittig en uitgesproken en varieer met harde en zachte structuren.

Brie en camembert zijn bekende voorbeelden van witschimmelkazen. Harde kazen zijn bijvoorbeeld Cheddar en Comté maar ook onze Goudse en Edammer kazen horen tot deze groep. Gorgonzola en Bleu d’Auvergne zijn blauwschimmelkazen, Port Salut en Saint-Albray zijn roodschimmels. Een halfzachte kaas is bijvoorbeeld Saint Paulin. Maar er zijn ook kazen die in meerdere hoofdgroepen thuishoren. Roquefort is bijvoorbeeld zowel een blauwschimmel- als een schapenkaas en Reblochon is zowel een roodschimmel als een halfzachte kaas. Je ziet, een gebalanceerde keuze maken is best nog wel lastig.

Omdat een pittige kaas de smaak van een mildere kaas overstemt is het gebruikelijk de kazen te eten in een volgorde van mild naar licht pittig tot echt uitgesproken en pittig. Niet iedereen is evengoed bekend met de smaken van de geserveerde kazen dus geef altijd wat uitleg over de gebruikte kazen of leg er kaartjes met naam en smaakindicatie bij.

Meer achtergrondinformatie over de verschillende soorten kaas, hun smaken en structuren vond ik op Wikipedia. Het artikel gaat vooral over Franse kazen maar is natuurlijk ook internationaal van toepassing. Denk bijvoorbeeld aan Engelse, Italiaanse en Zwitserse kazen.

Extra smaakmakers

Het is heel gebruikelijk om bij de kazen verschillende zoete lekkernijen te serveren. Verse druiven, vijgen of stukjes peer doen het altijd goed maar één of meerdere schaaltjes met honing, chutney, compote, appelstroop en bijvoorbeeld wat roggebrood of smaakvolle crackers is ook erg lekker. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker stukjes vijgen- of dadelnotenbrood bij de kazen liggen.

Bijpassend drankje

Een perfect kaasplankje is niet compleet zonder bijpassend drankje. Een klassieke en traditionele keuze is glaasje port of lekkere dessertwijn. Laatst adviseerde onze slijter Pedro Ximénez sherry. Hij maakte een flesje open en liet me een beetje proeven. Echt lekker!!! Heerlijk zoet en stroperig met hinten van appelstroop.

Wist je dat wijn ook een hele fijne combi is met kaas? Port en andere zoete drankjes overheersen snel. Wijn geeft een veel gebalanceerdere smaakbeleving. Witte wijn en kaas is een top combi. Rode wijn is ook heerlijk maar vraagt iets meer aandacht in de zin dat de kazen meer uitgesproken van smaak mogen zijn. Niet iedereen houdt daar van.

Tips

Om de smaak van de kazen goed tot hun recht te laten komen is het verstandig de kazen ongeveer een half uur van tevoren uit de koelkast te halen. Zo kunnen ze rustig op temperatuur komen en smaken ze optimaal.

Elke kaassoort heeft een buitenkant of korst. Bij de een wat dikker en harder, bij de ander dunner en/of zachter. Maar hoe zit het nou eigenlijk met de eetbaarheid daarvan? Op internet vond ik een artikel met duidelijk geschreven uitleg daarover. Samenvattend komt het erop neer dat je eigenlijk alle kaaskorsten kunt eten. Korsten van Parmigiano Reggiano en Comté zijn weliswaar eetbaar maar gewoon niet lekker dus dat laatste randje laat je lekker liggen. Hoewel de korsten van roodschimmelkazen eetbaar zijn geven enkelen soms darmproblemen. Dit is bijvoorbeeld bij Chaumes, Herve en Wijnendale het geval al verschilt dat van persoon tot persoon. Donkerbruine en plasticachtige korsten zijn echter nooit eetbaar. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de korst van Edammer en Goudse kazen.

Voor elke kaas gebruik je een eigen mesje zodat de smaken niet door elkaar lopen. Voor zachte kazen zoals brie gebruik je mesjes waarvan het lemmet is opengewerkt. Door de gaten blijft het mesje tijdens het snijden niet aan de kaas plakken. Puntjes of prikkers aan het eind van het lemmet maken het oppakken en serveren van het afgesneden stukje kaas gemakkelijk.

Tip: Op https://www.kaas.nl vind je onder het kopje ‘kaasplankjes’ volop voorbeelden van lekkere kaasplankjes. Inclusief omschrijving van de kazen en serveertips!

Heb jij een favoriete kaas of kaasplankje? Inspireer mij en de andere lezers en deel jouw favoriet(en) in de reacties hieronder. Ik ben benieuwd!