Zelf latte art maken

Latte art, je weet wel, dat mooie kunstwerkje in het schuim van je cappuccino. Ik dacht altijd dat dat aan barista’s is voorgehouden. Blijkt dus dat er volop workshops in worden gegeven. Toen ik de kans kreeg om een Workshop Latte Art bij Ketelbinkie Koffie in Rotterdam te volgen greep ik die natuurlijk met beide handen aan. En wat heb ik genoten!! Voordat ik uitleg hoe ik geleerd heb latte art te maken blik ik kort terug op hoe ik koffie heb leren drinken. Uiteraard vertel ik ook wat je nodig hebt om zelf latte art te maken.

Koffie

Hoewel ik koffie altijd lekker vond ruiken lustte ik het echt niet. Te bitter, te straf, echt niet mijn smaak zullen we maar zeggen. Omdat Michel wel een koffiedrinker is hadden we jaren geleden een echte La Pavoni espressomachine in de keuken staan. Zo eentje waar je met een hendel zelf het water door de filterdrager perst. Super mooi maar als niet-koffiedrinker kon ik er niet zoveel mee. Dat apparaat was echt Michel’s ding. Toen de ketel het begaf hebben we ‘m maar niet vervangen. Het zijn toch behoorlijk prijzige apparaten die La Pavoni’s.

Toen op enig moment de latte macchiato in zwang kwam ben ik dat gaan proberen en warempel, langzaam aan ben ik koffie gaan waarderen. Vorig jaar kreeg ik voor het eerst uitleg van een barista gevolgd door een tasting. Er ging een wereld voor me open. Voor een zwarte koffie of een espresso ben ik nog niet te porren maar voor een echt goede latte macchiato of een cappuccino rij ik graag een stukje om. Ik drink het zelfs zodanig graag dat ik inmiddels verlang naar een echt goede espressomachine en een losse bonenmaler voor thuis. Maar voordat ik investeer in goede apparatuur ben ik me aan het verdiepen in koffie, koffiezetten, melkschuim en alles wat daarbij komt kijken.

Ben jij ook opzoek naar een introductie in de wereld van koffie? Lees dan eens Koffie thuis van Anne & Max. Je leest alles over koffie, krijgt tips voor de beste bonen, leert welke manieren van koffiezetten er zijn, hoe je perfect melk opschuimt en daar latte art mee maakt. En natuurlijk staan er ook fijne recepten in voor lekkers bij de koffie. Je koopt het boekje in de vestigingen van Anne & Max of laat het thuisbezorgen via bol.com.

Zelf latte art maken

Goed, terug naar de Workshop Latte Art van Ketelbinkie Koffie. Onder leiding van barista’s Stefan Vermeer en Justien Beijn gingen we aan de slag. We kregen uitleg over welke melk gebruik je en hoe maak je het perfecte schuim. Dat blijkt dus nog niet zo simpel. Om goed schuim te krijgen moet er voldoende vet en eiwit inzitten. De eiwitten zorgen voor de stevigheid, het vet voor het zachte en romige mondgevoel. Halfvolle melk heeft minder vet dan volle melk. Het schuimt prima maar geeft een droger schuim dan volle melk. Voor het lekkerste melkschuim gebruik je dus volle melk. Lang houdbare (UHT) melk vind ik fijner schuimen dan verse melk. Een speciale barista melk is niet nodig en zonde van je geld. Het is niets meer of minder dan gewone melk met wat toegevoegde vetten en eiwitten.

Door en door koude melk

Zorg ook dat de melk echt koud is als je gaat ‘m gaat opschuimen. Zo heb je langer de tijd om de melk op te schuimen. Ga vooral ook niet te lang door, de melk moet niet gaan koken. Rond 65ºC smaakt de melk het lekkerst. Hou tijdens het schuimen je vrije hand tegen het kannetje, zo voel je precies wanneer de melk op temperatuur is. Zodra het gevoel van warm naar heet gaat is de melk op temperatuur.

Melkschuim soepel maken

De melk is nu heet met een dikke schuimlaag. Om het geschikt te maken voor latte art klop je een paar keer met het kannetje op het aanrecht om de grote luchtbellen te verwijderen. Hou hierbij je hand op de bovenkant om eventueel spatten te voorkomen. Vervolgens wals je de melk en het schuim met stevige bewegingen door het kannetje. De bedoeling is dat het schuim en de melk zich mengen tot een zacht en soepel schuim dat mooi glanst. Als je dat een paar keer hebt gedaan herken je de soepelheid en de glans vanzelf.

Melkschuim schenken voor latte art

En dan is het tijd voor het echte werk. Een latte art hartje, appeltje, tulp, blaadje, rosetta of wat je maar leuk vindt. Tijdens de workshop werd het ons heel relaxed voorgedaan. Melkkannetje onder de juiste hoek houden om melk te schenken, omhoog met dat kannetje en bewegen om een mooi egaal gekleurd oppervlak te krijgen als ondergrond voor de latte art. Op het juiste moment weer omlaag om melkschuim te schenken. De latte art maak je af door nog een laatste keer met het kannetje omhoog te gaan en een straaltje melk te schenken. Op zich niet moeilijk maar het vraagt ervaring en behendigheid. Na verschillende pogingen had ik uiteindelijk zowaar mijn eerste latte art appeltje te pakken.

Schenktechnieken

Thuis oefen ik inmiddels regelmatig maar man, je maakt dus echt niet zomaar latte art. Het leuke is wel dat je met een beetje creativiteit altijd wel iets ziet in de gemaakte vormen. Af en toe lukt het me een hartje te maken maar meestal lijken de figuren nog het meest op Barbapapa. De truc voor goede latte art zit ‘m in het beheersen van en spelen met 4 manieren van inschenken:

• voor weinig melkschuim en veel melk schenk je:
  • hoog en/of
  • hard
• voor veel melkschuim en weinig melk schenk je:
  • laag en/of
  • zacht

Om de kop cappuccino te vullen begin je dus hoog en hard te schenken. Om de latte art te maken breng je het melkkannetje omlaag en schenk je behoedzamer. In onderstaande video zie je door de vertraging goed hoe de barista speelt met hoog, laag, hard en zacht schenken. De drie basis latte art figuren hart, rosetta en tulp worden duidelijk voorgedaan. De tip die ik tijdens de workshop kreeg was om vooral eerst een perfect rondje te leren schenken. Als dat lukt probeer je een hartje te maken, daarna kan je verder experimenteren.