La Baleine zeezout

Inmiddels alweer een paar jaar geleden waren Michel en ik een weekje in Avignon. Een mooie maar vooral ook historische vestingstad in Zuid-Frankrijk. Naast het uitgebreid verkennen van de stad bezochten we ook volop bezienswaardigheden in de omgeving. Zo bewonderden we onder andere de Pont du Gard en bezochten Arles. Het liefst had ik er nog een paar dagen Camargue aan vastgeplakt maar dat zat er qua tijd niet in.  

Aigues-Mortes

Naast de moerassen en wilde paarden staat de Camargue namelijk ook bekend om haar roze zoutmeren en de prachtig gekleurde flamingo’s die daarin leven. De foto’s die ik heb gezien zijn zo indrukwekkend, dat wil ik echt zo graag eens met eigen ogen zien. Vooral ook omdat precies daar mijn favoriete La Baleine zeezout wordt gewonnen. Ik kan me niet anders herinneren dan dat ik die blauwe bussen La Baleine fijn zeezout in de kast heb staan. Op enig moment ben ik ook grof zeezout gaan gebruiken en staan de rode en blauwe bussen gebroederlijk (of is het gezusterlijk?) naast elkaar.

De zoutmeren en flamingo’s heb ik dus helaas nog niet in levenden lijve gezien. Komt vast nog wel een keer. Vandaag neem ik jullie wel alvast online mee naar Aigues-Mortes, de bakermat van de La Baleine zoutwinning. Update: inmiddels ben ik in Aigues-Mortes geweest en schreef er een blog over. Spoiler: hoe gaaf, ik heb er ook mijn eigen zout geoogst!! Check mijn blogpost inclusief videoverslag over mijn bezoek aan Les Salins in Aigues-Mortes.

Zoutmeren

De zoutmeren in de Camargue liggen bij het plaatsje Aigues-Mortes en beslaan een gigantisch oppervlak ter grootte van de stad Parijs. Zout winnen klinkt misschien niet heel spannend maar echt, dat doe je niet zomaar. Daar komt een hoop bij kijken. Je hebt zon, wind, tijd en verschillende bassins nodig. Hoe dat in zijn werk gaat vertel ik je zo. Maar eerst nog even iets heel bijzonders: door de zoutwinning is er een enorme biodiversiteit ontstaan. Zo leven er in de zoutmeren bijvoorbeeld meer dan 10.000 prachtig roze flamingo’s. Na het tropisch regenwoud hebben de zoutmeren van Aigues-Mortes zelfs de grootste biologische rijkdom ter wereld.

Naast de bijzondere biodiversiteit en de flamingo’s lijkt het me ook gewoon heel mooi om de roze zoutmeren te zien. De roze kleur van het water is overigens een verhaal op zich. De bassins met het zeewater blijken een ideale leefomgeving voor een roze/rood gekleurd micro-algje (Dunaliella salina). Dat algje wordt door pekelkreeftjes (Artemia salina) gegeten die op hun beurt door de flamingo’s worden gegeten. Het algje kleurt dus zowel het water als de flamingo’s roze.

Zo wordt zeezout gewonnen

Van maart tot augustus zijn de zoutwerkers (sauniers) bezig het zeewater gecontroleerd van bassin naar bassin te laten lopen. Onderweg verdampt het zeewater steeds iets meer en tegen de tijd dat het in de zoutbekkens is aangekomen is het klaar om te kristalliseren. Om je een idee te geven: het zoutgehalte gaat in die maanden van 29 naar maar liefst 360 gram per liter. 

Vanaf augustus begint het zout te kristalliseren. Eerst als een drijvende laag, daarna slaat het neer op de bodem. Uiteindelijk blijft een dikke laag zout van 9-10 cm dik over. In september wordt het nog natte zout geoogst. Hier hebben de sauniers ongeveer een maand de tijd voor omdat vanaf oktober het regenseizoen begint. In grote bergen wordt het zout opgeslagen om te drogen en later verwerkt te worden tot grof en fijn La Baleine zeezout. En de rest van het jaar? Van oktober tot maart zijn de sauniers druk met het onderhoud van de zoutmeren.

Om haar betrokkenheid bij de natuur in en om de zoutmeren te onderstrepen heeft Groupe Salins -waar La Baleine deel van uitmaakt- zich gecommitteerd aan het Natura 2000 netwerk van natuurgebieden. De sauniers zijn actief betrokken bij het beheer en de bescherming van de flora en fauna in het gebied. De zoutmeren van Aigues-Mortes zijn officieel erkend als natuurgebied.

Behoorlijk indrukwekkend toch? Ben jij nu net zo nieuwsgierig als ik: tussen april en oktober worden er rondleidingen gegeven door de zoutmeren. Echt een aanrader als je in de buurt bent!

Hoe gebruik je La Baleine zeezout?

Grof zeezout (gros sel) gebruik ik veelal tijdens het koken. Voeg bijvoorbeeld een snuf grof zeezout toe aan het kookwater van groente, pasta’s, rijst en aardappelen of verpak vlees, vis en groente in een stevige zoutkorst om ze daarin te bereiden. Grof zeezout gebruik ik ook graag in een zoutmolen. Door te spelen met de maalgraad krijg je fijner of grover zout, ideaal om aan tafel over gerechten te malen. Schenk ook eens wat olijfolie in een schaaltje, strooi daar wat grof (gemalen) zeezout in en dip met stukjes brood, heerlijk! Of maak er je eigen, verse kruidenzout mee. Grof zeezout kan je ook heel goed gebruiken om plaatstalen pannen mee te reinigen als er aanbaksels in zitten.

Fijn zeezout (sel fin) gebruik ik doorgaans bij het maken van deeg en op smaak brengen van sauzen, soepen, pesto, hummus en dressings. Doordat het zout vrijwel direct oplost werkt het lekker snel.

Al schrijvende bedacht ik dat ik misschien nog wel een restantje grof zeezout in de kast heb liggen dat ik ooit uit Frankrijk heb meegenomen. Ik zocht mijn voorraad bij elkaar en inderdaad, ik heb ook nog (zie links op de foto) een oude Franse verpakking uit 2006 liggen. Leuk om te zien hoe de verpakking in de loop van de jaren is veranderd maar de walvis nog altijd nadrukkelijk het beeldmerk is. La Baleine bestaat overigens al sinds 1934.

Dit artikel is geschreven in samenwerking met La Baleine.
Lees voor meer informatie mijn disclaimer.