Heeft de vorm van je wijnglas invloed op de smaakbeleving?

Ja, echt! De vorm van een wijnglas heeft daadwerkelijk invloed op de smaakbeleving. Tijdens proeverijen heb ik dat inmiddels verschillende keren ervaren. Maar waar zit hem dat eigenlijk in en hoe kan je daarmee spelen? Ik wilde er meer over weten, dook in de materie en schreef er dit verdiepende artikel over. Lees je mee?

Basismodel van een wijnglas

Een wijnglas bestaat uit drie onderdelen: de voet, de steel en de kelk. Het glas staat op z’n voet, je houd het vast aan de steel en drinkt uit de kelk. Door te spelen met de maten en vormgeving van de 3 onderdelen creëer je unieke glazen. Modern, klassiek of met een twist, het is maar net wat je mooi vindt.

Leuk weetje: de steel van een glas wordt ook wel het been genoemd.

We proeven via onze smaakpapillen

Zoet, zout, zuur, bitter en umami proeven we via de smaakpapillen in onze mond. Ze zitten verspreid over onze tong, in onze keel en op ons gehemelte. Sommige smaken worden op bepaalde plekken in de mond sterker waargenomen dan op andere plekken.

Waar de wijn in onze mond terecht komt en hoe die vervolgens door de mond wervelt beïnvloedt onze smaakbeleving. Voorin je mond of juist achterin, dat alleen al kan veel verschil maken.

Goed om te weten: niet iedereen is even gevoelig voor de 5 verschillende basissmaken. Wat voor de één bijvoorbeeld intens bitter kan smaken kan door de ander veel neutraler worden waargenomen. Met de tijd en door ervaring ontwikkelt je smaak. Dat gaat je hele leven door.

De invloed van het glas op de smaak

Waar de wijn op je tong landt wordt bepaalt door de vorm van de kelk. Bij glazen met een bolle kelk komt de wijn meer voor in de mond terecht. Bij smallere kelken glijdt de wijn naar de achterkant van je mond. Probeer maar eens…

Naast de vorm spelen ook het formaat van de kelk en de grootte van de opening een rol. Hoe ruimer de kelk hoe meer contact de wijn heeft met de lucht (zuurstof) en zich kan ontwikkelen. De breedte van de opening zorgt ervoor dat vrijkomende aroma’s in het glas blijven of juist worden losgelaten.

De steel is primair bedoeld om het glas aan vast te houden. Maar…de lengte ervan kan wel degelijk invloed hebben op de smaak. Hoe dicht je hand bij de kelk komt hoe eerder de warmte van je hand de wijn opwarmt. Ook de dikte van het glas heeft daar invloed op. Dunnere glazen worden als verfijnder ervaren. Maar dunner glas geeft warmte van buiten sneller door aan de wijn. Je begrijpt nu waarschijnlijk gelijk waarom sommige mensen hun wijglas het liefst aan de voet vasthouden.

Welk glas is het beste?

Dat verschilt per wijn. Algemene vuistregels zijn:

• voor rode wijn gebruik je glazen met grote, ruime kelken en ruime openingen. De wijn kan makkelijk door het glas walsen en in aanraking met zuurstof z’n smaak en aroma’s beter ontwikkelen en loslaten
• witte wijn schenk je in kleinere en smallere glazen. Zo blijven de frissere aroma’s beter in de wijn
• mousserende wijn wordt traditioneel in flûtes geschonken. Inmiddels zien we ook bij mousserende wijnen andere vormen opkomen

Handig die vuistregels maar…niet elke rode of witte wijn is hetzelfde. Tel daarbij op dat smaak deels persoonlijk is en ook nog kan samenhangen met eventuele foodpairings. Niet gek dus dat wijnglazen in veel soorten en maten verkrijgbaar zijn. Voor iedere smaak is er wel glas te vinden.

Hoe kies je het juiste glas?

Kijk naar de wijn die je schenkt en stel jezelf een aantal vragen. Welke druiven zijn er gebruikt? Heeft de wijn ruimte nodig om te walsen door het glas? Wil je de aroma’s in het glas houden of juist vrij laten komen. Heb je een foodparing in gedachte? Antwoorden op dit soort vragen geven richting.

Rode wijn is veelal complexer en gelaagder van smaak dan witte wijn. Zuurstof helpt vaak om de smaken goed tot ontwikkeling te laten komen. Je kiest dan eerder voor een groter glas met een bredere opening. Witte wijn is frisser en drink je koeler. Glazen met een smallere opening zijn dan een betere keuze.

Je kunt het ook vanaf de andere kant bekijken. Wat wil jij in de wijn wil naar boven halen, welke smaken en/of aroma’s vind jij het lekkerst? Ben je bijvoorbeeld gek op de frisse aroma’s van witte wijn? Schenk ‘m gerust eens in een groter en ruimer glas. Misschien niet helemaal volgens de algemene vuistregels maar who cares. Smaak is persoonlijk en dat maakt proeven ook juist zo interessant en leuk. Experimenteer en ervaar het. Je ontdekt misschien wel heel verrassende nuances die je niet eerder waren opgevallen.

Smaken verschillen

Om je nog even een hart onder de riem te steken. Ik heb inmiddels menigmaal ervaren dat ook -of misschien wel zelfs- onder sommeliers/wijnkenners smaakbeleving heel persoonlijk is. Zo staat me een proeverij van 1 wijn in 4 verschillende glazen nog heel helder voor de geest.

We waren niet unaniem in de keuze van het beste glas voor de geschonken wijn. 2 van de 4 glazen vielen voor iedereen af, over de andere 2 glazen verschilden de meningen. En ja, ook onder de sommeliers/wijnkenners in het gezelschap! Mooi om te zien en trek dat vooral door naar je eigen huiskamer. Vind jij of iemand uit het gezelschap de wijn net niet helemaal lekker? Laat hem of haar eens een ander glas proberen…

Royal Leerdam Experts’ Collection

Om te voorkomen dat je oneindig veel glazen in huis moet halen heeft Royal Leerdam de Experts’ Collection ontworpen. In samenwerking met wijnexpert Barbara Verbeek hebben zij een serie van 6 prachtige en stijlvolle wijnglazen gecreëerd. Ieder met zijn eigen karakteristieken voor de beste smaakbeleving.

De Expert’s Collection kenmerkt zich door een elegant en eigentijds design met ranke stelen en een laser gesneden drinkrand. De glazen zijn niet specifiek gericht op rode wijn, witte wijn of een specifieke duivensoort maar veel meer op de karakteriserende eigenschappen van de te schenken wijn:

• Licht & Fris
• Fruitig & Soepel
• Vol & Rijp
• Krachtig & Kruidig

Daarnaast is er een glas voor Mousserend en een multifunctioneel glas zonder steel dat zowel voor Wijn & Water te gebruiken is. Alle glazen zijn geschikt voor de vaatwasser.

Ruiken, proeven en ervaren

Sinds wij de Leerdam Experts’ Collection in huis hebben beleven we veel meer plezier aan het drinken van een glas wijn. Voorheen trokken we een fles wijn open, inschenken en proosten maar. Nu bedenken we eerst in welke 2 -en soms ook meer- glazen we de wijn willen (voor)proeven. Ruiken, proeven en ervaren is voor ons echt onderdeel geworden van de beleving. Soms zijn we uniem, soms verschillen we van mening en drinken we de wijn ieder uit een ander glas.

Ervaar ook hoe leuk wijnproeven kan zijn. Je hoeft daarvoor helemaal geen dure en bijzondere wijnen in huis te halen. Zet simpelweg een paar verschillende glazen op tafel met dezelfde wijn. Laat iedereen proeven en zijn favoriete glas kiezen.

De Experts’ Collection maakt het in mijn ogen extra leuk. Het is een mooie, perfect op elkaar afgestemde serie glazen. In de woonkamer of aan de eettafel zet je er heel eenvoudig een proeverij me op. Laat je gasten zelf bepalen in welk glas ze de wijn het lekkerst vinden. Ook al kiezen ze verschillende glazen, je tafel ziet er mooi gedekt uit. En na afloop zet je de glazen gewoon in de vaatwasser, ideaal!

Conclusie

Bij de keuze van het juiste wijnglas komt veel meer kijken dan alleen het uiterlijk. Er zijn handige algemene richtlijnen maar durf vooral te experimenteren. Pak niet standaard een glas uit de kast maar proef elke wijn in tenminste 2 verschillende glazen en ontdek verschillen in smaak en geur. Ervaar het, keer op keer, ga ermee spelen en ontdek je eigen voorkeuren.

Smaakt een wijn niet zoals verwacht of gehoopt? Denk niet meer gelijk dat het aan de wijn ligt maar probeer eens een ander glas. Dik kans dat je andere (subtiele) smaaknuances ervaart. Speel met het samenspel tussen glas en wijn en creëer je eigen ultieme wijnervaring.

Nog even een paar leuke weetjes over Royal Leerdam

Royal Leerdam is in 1878 opgericht in Leerdam. Hoewel het een korte tijd – van 1995 tot 2022- in buitenlandse handen is geweest is het inmiddels weer 100% Nederlands.

Het kan bijna niet missen, dik kans dat jij ook Glaswerk van Royal Leerdam in huis hebt. Neem de tijdloze Gilde glazen van Royal Leerdam. Zeer waarschijnlijk hadden je opa en oma en/of jouw ouders deze glazen in huis. En wellicht ben jij ermee gestart toen je uit huis ging.

Bijzonder vind ik dat de productie nog altijd plaatsvindt in Leerdam. Ze zijn hun roots trouw gebleven. En dat merk je ook in de fabriek. Het verloop onder de medewerkers is klein. Een groot deel van de medewerkers werkt er zelfs hun hele werkzame leven. Waar vind je dat nog?

Royal Leerdam zit niet stil en gaat met haar tijd mee. Zo staat duurzaamheid inmiddels hoog op de agenda. Ze gebruiken de energiezuinigste ovens en al het glasafval wordt intern gerecycled. Royal Leerdam wil binnen afzienbare tijd de duurzaamste koploper van de branche zijn.

Deze blogpost bevat gekregen producten.
Lees voor meer informatie mijn disclaimer.