Duurzame vis

Duurzame vis

Deel dit recept/artikel!

Duurzaam, respect voor natuur en milieu en ecologische voetafdruk zijn thema’s die steeds belangrijker worden bij de productie van ons voedsel. Producenten zetten stappen om hun producten te verduurzamen. Consument dragen bij door bewust te kopen en verspilling tegen te gaan. Bij groente en fruit is de milieu-impact relatief laag en komen we een eind door te letten op de herkomst en het seizoen. Dierlijke eiwitten hebben een vele malen grotere impact en vragen onze aandacht. We raken er steeds meer van doordrongen dat we ons eetpatroon moeten bijstellen: minder dierlijke eiwitten en juist meer plantaardig eten.

Voor het stukje vlees en vis dat we dan nog wel eten is het belangrijk te letten op herkomst en wijze van produceren. Door de vele schakels in de productieketen hebben we daar geen zicht op en moeten we de verkoper geloven op zijn of haar blauwe ogen. Gelukkig zijn er tegenwoordig keurmerken die ons helpen bij het maken van bewuste keuzes. Vandaag besteed ik aandacht aan duurzame vis. Waar let je op, welke keurmerken zijn er en hoe betrouwbaar zijn die.

Inhoud van dit artikel:

Wat is duurzame vis

Laten we beginnen met het begrip duurzame productie in z’n algemeenheid. Duurzame productie betekent dat er bij de totstandkoming van een product rekening is gehouden met natuur en milieu. Schade aan en uitputting van natuurlijke (hulp)bronnen wordt zoveel mogelijk voorkomen. Voorbeelden van duurzame maatregelen zijn zuinig omgegaan met grondstoffen ter voorkoming van verspilling, zo min mogelijk belasting van het milieu, beheersmaatregelen om (hulp)bronnen zo optimaal mogelijk te laten floreren. Het ultieme doel van duurzaam is de aarde zo goed mogelijk in stand te houden voor latere generaties.

In de discussie over duurzaam wordt ook veel gesproken over lokaal versus het komt van ver. Lokaal geproduceerd voelt vaak duurzamer. Dat is dus niet per definitie het geval. Als aan de andere kant van de wereld de productie duurzaam heeft plaatsgevonden en er gekozen is voor minder belastende transporten dan kan dat heel goed duurzamer blijken dan het lokale product. In welke mate een product duurzaam is, is dus echt een optelsom van heel veel factoren.

Kijken we met een duurzame bril naar vis dan komen al snel thema’s als (over)bevissing, bijvangst, schade aan zeebodem, verstoring van mariene leefomgeving en energieverbruik van de visserijvloot omhoog. Bij kweekvis spelen -net als bij de productie van vlees- vragen als op welke wijze wordt er gekweekt, wordt er plantaardig of dierlijk voer gebruikt en wat is de herkomst van het visvoer. Plantaardig visvoer heeft een andere ecologische voetafdruk dan dierlijk visvoer maar ook binnen de soorten zijn duurzamere en minder duurzamere keuzes te maken.

Kortom, bij de beoordeling of het stukje vis dat in de winkel ligt duurzaam is komt een hoop kijken.

Keurmerken voor duurzame vis

Kijk in de supermarkt op de blikjes vis en je vindt uiteenlopende keurmerken. Het ene keurmerk gaat over bijvangst, het andere over duurzaamheid. Keurmerk worden ingesteld door een bedrijf, de visserij en of een onafhankelijk organisatie. De grote vraag is natuurlijk waar al die keurmerken nou precies voor staan en hoe betrouwbaar ze zijn. De Good Fish Foundation zocht het uit en komt met opmerkelijke conclusies.

MSC, ASC en biologische keurmerken zijn betrouwbaar. Bij de meeste andere keurmerken is er geen of onvoldoende transparant onafhankelijke toezicht. Of ze adresseren een probleem dat niet speelt bij het betreffende product. Een in het oog springend voorbeeld is het dolphin safe-label. Over bijvangst van dolfijnen is -terecht- veel te doen geweest. Fantastisch dat dolfijnen worden gespaard. En dan blijkt uit onderzoek dat bij de vangst van bepaalde tonijsoorten dit probleem helemaal niet speelt terwijl het dolphin safe-label wel nadrukkelijk op de verpakkingen prijkt. Andere serieuze bijvangst problemen spelen daarentegen wel maar door het label dolfijnvriendelijk wordt de aandacht afgeleid. Lees voor meer informatie over dit label het hele artikel Keurmerken: waarom is “dolphin safe” zo misleidend? van de Good Fish Foundation.

MSC, ASC en biologisch keurmerken

Voor betrouwbare keurmerken moeten we dus letten op MSC, ASC en biologische keurmerken. Onderstaand een overzicht wat deze keurmerken precies inhouden.

  • Het MSC keurmerk wordt gegeven voor duurzaam in het wild gevangen vis. Volgens strikte richtlijnen en strakke controle op de naleving ervan wordt overbevissing tegengegaan en zo min mogelijk schade toegebracht aan het marine leven. De herkomst van vis met het MSC-logo is traceerbaar.
    MSC is een internationaal keurmerk en staat voor Marine Stewardship Council. Op de verpakking van MSC gecertificeerde-vis staat onderstaand logo afgebeeld.
    Duurzame vis - Waar let je op, welke keurmerken zijn er en hoe betrouwbaar zijn die. Ik heb het voor je uitgezocht en samengevat in dit artikel. Lezen dus!
  • Het ASC keurmerk wordt gegeven voor duurzaam gekweekte vis. ASC geeft, per vissoort, richtlijnen voor onder meer verminderd gebruik van antibiotica, duurzamere voeding van de vissen en minder impact op het milieu. ASC gecertificeerde kwekers dragen niet alleen zorg voor natuur en milieu. Ook zorg voor medewerkers en lokale gemeenschappen staat hoog in het vaandel. Net als bij MSC is er bij ASC transparant toezicht en is de herkomst van de vis traceerbaar.
    ASC is een internationaal keurmerk en staat voor Aquaculture Stewardship Council. Op de verpakking van ASC gecertificeerde-vis staat onderstaand logo afgebeeld.
    Duurzame vis - Waar let je op, welke keurmerken zijn er en hoe betrouwbaar zijn die. Ik heb het voor je uitgezocht en samengevat in dit artikel. Lezen dus!
  • Biologische keurmerken gelden voor kweekvis. Vis met een biologisch label wordt zo natuurlijk mogelijk gekweekt, er worden geen antibiotica en groeihormonen gebruikt en het visvoer is biologisch. Waar MSC en ASC geen eisen stellen aan dierenwelzijn doen biologische keurmerken dat nadrukkelijk wel. Waarom het bio label alleen voor kweekvis geldt? In de natuur is het leven van de vis niet te controleren. Biologische keurmerken zijn niet automatisch duurzame keurmerken en andersom geldt het ook niet.
    Biologische keurmerken zijn doorgaans nationaal.

VISwijzer

Als je vis koopt met één van bovenstaande keurmerken weet je wat je koopt. Maar wat nu als je op de markt of in de viswinkel je vis koopt? Of als het blikje vis in de supermarkt geen label heeft? Of je bestelt een visgerecht in restaurants? Hoe kunnen we daar een duurzame keuze maken? In die gevallen biedt de VISwijzer uitkomst.

In een handig overzicht zijn vissoort, herkomst, vangst- of kweektechniek èn de duurzaamheidsscore samengebracht. Check de verpakking of vraag naar de herkomst en de gebruikte vangst- en of kweektechniek en je ziet in de VISwijzer in één oogopslag hoe de vis scoort. Sla de link naar de VISwijzer op in je favorieten en je hebt ‘m altijd bij de hand.

Wij zijn gek op tonijn maar er hangt ook een zweem van ‘dat is niet verantwoord om te eten’ omheen. Ik merkte dat ik moeite kreeg met tonijn en dus pakte ik de VISwijzer app erbij en wat blijkt: er is veel foute tonijn (dat wil zeggen foute combinaties van soort, locatie en techniek) maar er is wel degelijk verantwoorde tonijn verkrijgbaar. Tonijn kan je dus met een gerust hart eten maar let op het keurmerk en/of check de VISwijzer.

Duurzame vis - Waar let je op, welke keurmerken zijn er en hoe betrouwbaar zijn die. Ik heb het voor je uitgezocht en samengevat in dit artikel. Lezen dus!
Papieren VISwijzer

Dierenwelzijn

Voor mij persoonlijk is duurzaam meer dan ‘groen’ en maatschappelijk verantwoord alleen. Dierenwelzijn vind ik ook heel belangrijk. Bij vlees is daar steeds meer aandacht voor. Denk aan Beter Leven aanduidingen en biologische keurmerken op vleesverpakkingen. Bij vis is dat helaas nog niet het geval. Regelmatig verschijnen er artikelen die wijzen op de minder diervriendelijke kanten van visvangst en verwerking. Bij viskwekerijen is er vaak sprake is van (zeer) volle bassins, weinig natuurlijke leefomstandigheden en gebruik van antibiotica en hormonen.

In Nederland staat in de Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren dat dieren niet onnodig pijn en/of leed mag worden aangedaan. Ook mag hun welzijn en de gezondheid niet zonder meer worden geschaad. Voor vee bestaan daar inmiddels goede richtlijnen voor, voor vis is er nog niets geregeld. Wetenschappelijk is er steeds meer kennis over humane/diervriendelijke doding van vissen. Hoe meer aandacht en bewustwording er vanuit de consument/maatschappij is hoe eerder deze technieken ook commercieel ingezet zullen gaan worden.

Bij vis is het biologische keurmerk momenteel het enige keurmerk met concrete richtlijnen voor dierenwelzijn. Biologische vis is kweekvis die leeft in een natuurlijkere leefomgeving dan reguliere kweekvis, minder dicht op elkaar wordt gehouden, leeft in een betere waterkwaliteit en op humane wijze wordt geslacht.

Conclusie

Duurzame vis eten? Koop bij voorkeur vis met het MSC, ASC of biologische keurmerk. Bij de viswinkel, de visboer op de markt of in de horeca zijn keurmerken nog weinig voorhanden. Vraag bij hun naar de herkomst en vangstmethode van de vis. In de VISwijzer vind je snel en overzichtelijk welke vis wel duurzaam is en welke niet. Zorg dus dat je ‘m bij de hand hebt als app op je telefoon, super handig! Onderaan de Viswijzer pagina vind je de download linkjes voor Apple en Android

Vraag vanuit de consument heeft grote invloed: door de groeiende vraag naar duurzame vis zijn er inmiddels enkele viswinkels en restaurants die zich MSC/ASC hebben laten certificeren. Ook Ikea en McDonalds serveren bijvoorbeeld nadrukkelijk MSC/ASC vis. Laten we niet wachten tot de leveranciers het voor ons regelen, ons koopgedrag is belangrijker dan je denkt! Kies voor vis met het MSC of ASC logo en maak het verschil zodat we blijvend van een lekker en gezond stukje vis kunnen genieten. De adressen van MSC/ASC gecertificeerde bedrijven vind je op de Waar is MSC te koop-pagina van MSC-keurmerk.

Bronnen
Voor dit artikel heb ik me ingelezen via publicaties op internet. Geraadpleegde bronnen zijn onder meer:

Fotocredits zalmfilet: Pixabay

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *